سینمای پیامبر مسلکانه
چاپ شده در نشریه دانشجویی سوزنبان
هفته نامه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه قم - آبان 91
سینما عرصه ی نام آشنایی ست که از زمان پیدایش تا امروز دیدگاه های مختلفی را به خود اختصاص داده است .
در مقوله ی سینما نگاه های متعددی یافت می شود . برخی معتقد به یک نگاه سرگرمی گرایانه ی صرف به سینما هستند . اینان چنین می پندارند که ذات سینما از ابتدا برای این خلق شده تا انسانی که ساعت ها اسیر دنیای ماشینی بوده است را لحظاتی خوش عطا نماید . چنین نگاهی به سینما مسلماً نمی تواند یک نگاه جامع گرایانه باشد لذا تنها کوتوله های فکری هستند که با چنین نگرشی خوش و خرم اند .
با توجه به اولین تصاویر فیلمبرداری شده در سال 1895 توسط برادران لومیر ، شاید بتوان گفت که آن دو در ابتدا برای فیلم های خود چیزی جز سرگرمی برای مخاطبان شان تصور نمی کردند اما رفته رفته با پیشرفت سینما و گذر از فیلم های صامت ، عده ای فهمیدند که سینما برای پیشبرد اهداف شان جادوگر خوبی ست.
یک نگاه رایج دیگر هم نگاه صنعت گرایانه است . در عالم سینما کم نیستند کسانی که از جذابیت های سینما اعم از بازیگر و فیمنامه و ... برای رونق گیشه ی فیلم خود سود می برند . البته در این نگاه عوامل تولید فیلم همچون کارگردان و تهیه کننده حریت خود را از دست داده و به نوعی عمله ی مقاصد سرمایه گذاران می شوند .
چنین رویکردی هرچند سرمایه آفرین است اما قطعاً آسیب هایی را در پی خواهد داشت ؛ برای مثال منجر به کاهش کارکرد اصلی و ذاتی سینما ، پست رفت منش هنری فیلم و نزول کیفی آن خواهد شد . با این وضعیت معلوم می شود که دیدگاه دوم نیز یک دیدگاه ضعیف و دارای نقصان است .
اما نگاه سومی هم در باب نگرش به سینما وجود دارد که با تلاش های مجاهد شهید سید مرتضی آوینی معرفی شده است . این دیدگاه را که می شود در « آینه ی جادو » ی شهید آوینی لمس نمود یک نگاه پیامبر مسلکانه به عرصه ی سینما و هنر است . نگاهی که به درستی از هویت و کارکرد اصلی سینما پرده بر میدارد .
این نوع نگرش اینگونه می اندیشد که فیلم ساخته شده در هر ژانری که هست و هر ادبیات گفتاری که دارد میبایست سیره ی انبیای الهی را با مخاطب پی بگیرد تا فیلم بتواند روح خسته از زمانه ی بیننده را حیاتی تازه ببخشد ، دردهای او را درمان کند ، شیوه ی نوینی از زندگی کردن را بدو عرضه کند ، از اضطراب های او بکاهد ، روح امید و نشاط را بدو هدیه کند و در یک جمله نقش مصلح گرایانه نسبت به مخاطب خود داشته باشد .
شاید عده ای اینگونه توهم پیدا کنند که این یعنی سینما و نگاه دینی ؛ و حتماً میبایست از ابتدا تا انتهای فیلم شاهد نماز خواندن بازیگران ، پلان هایی از مساجد و حرم ها باشیم و موسیقی متنی نداشته نشنویم جز صدای اذان !
البته مفهوم دینی بودن سینما و نگاه پیامبر مسلکانه به آن صرفاً به معنای نمایش از این قبیل نیست و نخواهد بود . افرادی که اینگونه اشکال می نمایند جالب است بدانند فیلم هایی که مضامینی همچون عدالت خواهی ، کمک به هم نوع ، ایثار و شهادت ، احترام به خانواده ، قانون گرایی ، دفاع از میهن و ناموس و ... را مطرح می کنند فارغ از اینکه نمازخواندن ، پخش اذان و از این قبیل نماها نشان داده شود ، به حتم دینی اند و در دامنه ی دیدگاه سوم جای می گیرند .
در این نوع دیدگاه هیچ منافاتی ندارد اگر فیلمی بتواند با تمام آیتم های خود گیشه ی خوبی را برای خود به ثبت برساند یا در ژانر کمدی باشد . مهم این است که اگر فیلمی هم برای فراغت بیننده ساخته میشود در آن اصل بیدارگری لحاظ شده باشد و کارگردان بدان اهتمام بورزد .
ایمان نگارنده بر این است که صاحبان اصلی سینما که غرب باشند سالیان درازی ست که به کارکرد و تأثیرگذاری آن پی برده اند تا جایی که برای رسیدن به مقاصد سیاسی – فرهنگی خود و القای نگرش خود به آن متوسل می شوند . چنانچه نگاه به آثاری همچون فهرست شیندلر ، مونیخ ، سنگسار ثریا و ... شاهد مثال های خوبی برای اثبات ادعای نگارنده میباشند .
البته خوشبختانه چند سالی ست که با ترویج این نوع نگرش نسبت به عرصه ی سینما شاهد رویش نسل جدیدی از فیلمسازان جوان انقلابی در کشور هستیم که با عشق و دلبستگی به آرمان های انقلاب اسلامی ایران و نگاه پیامبر مسلکانه به سینما وارد عرصه ی ساخت قالب هایی چون فیلم های داستانی ، مستند و فیلم کوتاه شده اند که البته در ابتدای مسیر پیشرفت هستیم و می بایست به این حد و مقدار اکتفا نکرده و علاقه مندان به این فضا به صورت جدی تر وارد میدان عمل شوند .
انتشار مطلب در سایر سایت ها :
