یادداشتی بر فیلم رسوایی

                                                           در خبرنامه دانشجویان مطالعه فرمایید

     " فیلمی که باید دیده شود بلکه پسندیده شود "

     رسوایی چهارمین اثر سینمایی مسعود ده نمکی ست . فیلمی که توانست نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد ، بهترین بازیگر مکمل مرد ، بهترین طراح صحنه و لباس و برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر باشد .

     در این وجیزه قصد نگارنده بر این نیست که به نقد فرمالیزم اثر بپردازد چرا که حتم دارد موجب غفلت از مضمون پرمحتوای داستان خواهد شد .

     مسعود ده نمکی را همگان با فیلم اخراجی های 1 ، 2 و 3 که ژانر دفاع مقدس – نه جنگی ! – دارد میشناسند و با تاکید او بر 2 بار تکرار شدن اخراجی ها تصور میرفت که او در مضمون های مربوط به دفاع مقدس باقی بماند اما این بار فیلمی با مضمون اجتماعی ارائه نموده است .

     رسوایی فیلمی ست اخلاق مدار که به بزرگترین عیوب جامعه می پردازد و مخاطب خود را متوجه ارزش هایی می کند که رو به فراموشی ست .

     رسوایی تقابل سه جناح نیست بلکه تقابل دو جناح جدّی حق مدارها و حق نماهای دروغین و پوشالی ست که در این میان جماعت حق دوست و متمایل به آن از تناقض در اعمال و گفتار دسته ی دوم به ستوه آمده اند و عاملی شده است برای خلل در روند کمال معنوی آنان !

     رسوایی فیلمی ست که باید در عرصه ی بداخلاقی های ارزش شده ی (!) زمانه دیده شود تا شاید پی به قبیح بودن آنها ببریم . این اثر ده نمکی فیلمی نیست که بخواهیم در فرم و قالب محصور نگاهش داریم و فرمالیزم را اصالت مطلق داده یا بر محتوا مقدمش بداریم .

     رسوایی بر خلاف بسیاری از فیلم هایی که دون شأن و منزلت سینما و سینماگران است حرف از جامعه ی اسلامی خود میزند . سخن از اصلاح گری به سبک دین میزند . شعار نمی دهد بلکه واقعیت ها را آنچنان که باید به نمایش میگذارد و حتی می توان از دردشناسی کارگردان سخن گفت که همّت او برای طبابت مرض های اجتماعی جامعه ی خویش شده است فیلم رسوایی !

     رسوایی فیلم خوبی است نه به این دلیل که اثر مسعود ده نمکی باشد  بلکه به خاطر آنکه مخاطب خود را متنبه و متوجه ارزش های رو به فراموشی و بی ارزشی های درحال رونق میکند .

     فیلم خوبی است چون برای مخاطب خود احترام و ارزش قائل شده  و برای او کمال و سعادت را آرزو میکند ، درست مقابل فیلمهایی که جا زدن ،‌ فرار کردن ،‌ مهاجرت از کشور ، خیانت به نفس و ... را به نمایش میگذارند .

     فیلم خوبی است چون در آن حاج یوسف به عنوان نماینده حق مدارها و فرزانه به عنوان حق طلب های به انحراف رفته در پایان سربلند بیرون می آیند و رنگ سیاه فقط زیبنده ی زغال می شود .

     رسوایی فیلمی ست که ارزش های دینی و اجتماعی همچون حفظ اسرار مردم ، ‌رسالت دینی اصلاح خود و جامعه ، انفاق به نیازمندان در خفا ، پایداری در عمل ، ‌حرف و اندیشه ی حق ، ‌موعظه ی پنهانی افراد خاطی را به نمایش می گذارد و بی ارزشی هایی همچون ریاورزی در کارها ، به نتیجه رسیدن براساس ظواهر نه حقایق ، تجسس در کار دیگران و افشای عیوب آنان ،‌ سوء استفاده از پوسته ی دین را تقبیح می کند .

     رسوایی  را باید با لنز تأمل نگاه کرد هرچند اگر در قالب و فرم آن نقد جدی وجود داشته باشد .